امروزه یکی از عناصر مهم و حیاتی در شهرهای مختلف، ساختمان ها هستند. حتما تا به حال ساختمان هایی با نماهای زیبا را دیده اید که به شهر حال و هوای خاصی بخشیده اند. در واقع نمای ساختمان ها اولین و به جرئت یکی از اصلی ترین عوامل ارتباط دهنده و جذب کننده افراد است.
این نما‌ها در روز به خوبی دیده می‌شوند اما بدیهی است که در شب به علت تاریکی به خوبی قابل مشاهده نیستند. اکنون برای حل این مشکل از نورپردازی در نما استفاده می‌شود. نورپردازی یکی از موارد تاثیرگذار است که به زیبایی و عظمت بیشتر نما کمک می‌کند و می‌تواند تاثیر مستقیمی در جذابیت یا عدم جذابیت آن داشته باشد. ویژگی هایی مانند فرم، جنس، بافت و رنگ ساختمان از جمله مواردی هستند که می‌توانند به کمک نورپردازی در شب به خوبی قابل مشاهده باشند.
استفاده از نورپردازی رفته رفته با افزایش تعداد ساختمان ها و تاثیر ویژه آن ها در ظاهر کلی شهر، به یکی از مسائل مهم و حیاتی تبدیل شد و امروزه علاوه بر ساختمان های مسکونی، شاهد استفاده از آن در نمای ساختمان های تجاری، هتل ها، محوطه ها، تالار ها، رستوران ها، بانک ها، مراکز خرید و… هستیم.
با توجه به اهمیت نورپردازی صحیح، در این مقاله سعی داریم تعدادی از بایدها و نبایدهایی که باید در طول فرآیند انجام نورپردازی در نظر گرفته شوند را مرور کنیم تا بتوانید با استفاده از آن ها نورپردازی را به شکلی اصولی و مناسب برای نمای ساختمان خود انجام دهید.
بایدها و الزامات مورد توجه در نورپردازی نما
1- قبل از انجام پروژه نورپردازی، هدف‌گذاری کنید
نورپردازی نمای ساختمان نیز مانند هر کار دیگر باید با هدف مشخصی صورت بگیرد. برای مثال باید بررسی کنید که آیا می خواهید نورپردازی را صرفا برای زیبایی بیشتر انجام دهید یا اینکه تصمیم دارید تا با استفاده از آن عناصر نما را برجسته تر نمایش داده و بیشتر در معرض دید قرار دهید. از طرفی دیگر باید ببینید که هدف شما روشن‌کردن کل نما است یا تمایل دارید تنها بخش مشخصی از آن را نورپردازی کنید.
بنابراین قبل از هرگونه اقدام برای نورپردازی نما، تعیین کنید که دقیقا از نورپردازی چه می‌خواهید و چه سبکی از آن مورد انتظار شما است.
2- به نور و ویژگی‌های مرتبط به آن توجه کنید
اگر دقت کرده باشید نورپردازی برخی از ساختمان ها به شکلی است که در شب چشم را اذیت می‌کند یا برای مثال در اثر برخورد نور با برخی از قسمت های ساختمان سایه‌ای روی قسمت های دیگر انداخته می‌شود که باعث می‌شود در نهایت ظاهر کلی ساختمان زیبا بنظر نرسد.
در واقع مهم‌ترین نکته ای که باید در طی نورپردازی نمای ساختمان به آن توجه داشته باشید، شدت، جهت و رنگ نور است.
- رنگ نور
رنگ نورپردازی نمای ساختمان باید با رنگ مصالح به کار رفته در آن تناسب داشته باشد. البته نه اینکه دقیقا همرنگ باشند بلکه باید در یک طیف رنگی قرار داشته باشند و با قرارگیری در کنار یکدیگر، زیبا، متناسب و یکپارچه بنظر برسند. برای نورپردازی نمای ساختمان ها بیشتر از نورهای آبی یا سفید استفاده می‌شود زیرا با اکثر رنگ ها تناسب دارند و هارمونی زیبایی را ایجاد می‌کنند. - شدت نور
شدت نور اگر کم باشد باعث کم جلوه بودن نما و اگر زیاد باشد علاوه بر ایجاد آلودگی نوری، موجب نمایان شدن عیب و ایرادهای نمای ساختمان می‌شود. در نتیجه بهتر است از نورهایی استفاده شود که شدت متعادلی دارند. شدت نور متعادل، جلوه ساختمان را حفظ می‌کند و زیبایی خوشایندی را به آن می بخشد. همچنین شدت این نورها باعث آزار رهگذران نمی شوند و برای ساکنین نیز ساختمان تکراری و خسته کننده نخواهند شد. - جهت نور
یکی از مهم‌ترین مسائل در نورپردازی، تعیین جهت نور است. جهت نورپردازی باید به شکلی باشد که نور به داخل ساختمان نشود. تابیدن نور نما به داخل واحدهای مسکونی علاوه بر اینکه مشکل اختلال نور را به وجود می‌آورد، به شدت باعث آزار ساکنین می‌شود. از دیگر مشکلاتی که این اتفاق بوجود می آورد این است که با وجود مصرف برق زیاد، روشنایی زیادی برای نمای ساختمان فراهم نمی‌شود.
همانطور که گفته شد جهت نور باید به شکلی باشد که با تابیده شدن نور به قسمت های برجسته ساختمان، سایه ای بر روی قسمت های دیگر آن ایجاد نشوند زیرا این موضوع به زیبایی ساختمان آسیب زیادی وارد می‌کند.
به عنوان آخرین نکته در مورد جهت نور، لازم است بدانید که نورپردازی باید به شکلی صورت بگیرد که منبع نور مشخص نباشد و افرادی که به ساختمان نگاه می‌کنند نوری یکپارچه را در تمامی بخش‌های آن مشاهده کنند.چ
3- سبک نورپردازی نمای ساختمان خود را انتخاب کنید
نورپردازی به شکل ها و روش های مختلفی صورت می‌گیرد که نمی توان هیچ کدام را به عنوان بهترین روش انتخاب کرد. شما باید با در نظر گرفتن شرایط خاص ساختمان خود و کمک گرفتن از شرکت های فعال در این زمینه و همچنین بر اساس علاقه مشترک ساکنین، سبکی را برای نورپردازی نمای ساختمان انتخاب کنید. در ادامه تعدادی از مطرح ترین سبک های نورپردازی نما را بررسی می‌کنیم:
- نورپردازی خشن
از این سبک برای نشان دادن بافت های کوچک، سطوح و همچنین عناصر معماری در نمای ساختمان ها استفاده می‌شود. برای مثال اگر در معماری پنجره های ساختمان المان های خاص و زیبایی وجود داشته باشد، با استفاده از نورپردازی خشن می‌توان جلوه آن‌ها را تا چندین برابر افزایش داد. در این روش از نورپردازی نمی‌توان سطح گسترده‌ای از نما را نورانی کرد زیرا ابزارها و تجهیزات نورپردازی، بر روی همان بخش ها و سازه هایی که قرار است بیشتر مورد توجه قرار بگیرند، نصب می شوند و به دلیل موقعیت مکانی خاص، توانایی نورانی‌کردن همه قسمت های نما را ندارند. بنابراین بهتر است حین هدف‌گذاری و طراحی نقشه اولیه ساختمان، مشخص کنید که کدام بخش ها باید روشن و در معرض توجه یا تاریک و پنهان باشند. - نورپردازی یکدست
اگر می‌خواهید تمام سطح ساختمان یکدست و بدون پستی و بلندی بنظر برسد، این نوع نورپردازی مناسبت ترین گزینه برای شما خواهد بود. نورپردازی یکدست و یکپارچه، معمولا از یک نقطه در مجاورت نمای ساختمان، انجام می‌شود. در این روش می‌توان سطح وسیعی از نما را به شکلی کاملا یکنواخت، روشن کرد. یکی دیگر از مزایای این روش این است که می‌توانید هر زمان که خواستید از آن استفاده کنید و اهمیتی ندارد که ساختمان شما اکنون در حال ساخت باشد یا اینکه سال ها از ساخت آن گذشته باشد زیرا نیازی به سیم کشی و تعبیه ابزار خاصی ندارید. - نورپردازی از داخل و خارج
در روش نورپردازی از داخل و خارج که جذاب ترین روش برای ساختمان های مسکونی است، از عناصر موجود در نمای خارجی ساختمان استفاده می‌شود (پنجره، نرده بالکن و…) برای اتصال چراغ ها، فیبرهای نوری یا لامپ های نئونی استفاده می شود تا طول و حجم ساختمان جلوه و اندازه بیشتری پیدا کند. شیوه کار به این صورت است که چراغ های مدنظر در زیر طاقی پنجره ها و سایر خطوط عمودی و افقی ساختمان نصب می‌شوند و نورپردازی نما را انجام می‌دهند.
این روش نورپردازی نما، ساختمان را چشمگیر و جذاب جلوه می‌دهد و به زیبایی بیشتر آن کمک می‌کند. نکته مهم در این روش این است که برای برجسته کردن نمای بیرونی ساختمان های مسکونی، به هیچ عنوان نباید منابع نور را در زیر پنجره ها قرار داد زیرا توجه زیادی را به خود جلب می‌کنند. - نورپردازی تاکیدی یا منطقه ای
استفاده از این روش نورپردازی باعث می‌شود تصویری ماندگار از نمای ساختمان در ذهن بیننده ثبت شود. پنجره ها، ستون ها و بالکن ها مناسب ترین مناطقی هستند که در این روش از نورپردازی می‌توانند مورد تاکید و توجه قرار بگیرند. همچنین این نقاط تاکیدی هارمونی کلی بنا را به نمایش در می‌آورند. برای مثال، تاکید نور بر روی ستون های ساختمان، بلندی و استحکام بنا را به مخاطب القا می‌کند.
